Vanaf de Gouden Eeuw kon Nederland bogen op haar lange traditie van tolerantie en religieuze verdraagzaamheid. In de Republiek was er de ‘vrijheid van consciëntie’, iedereen mocht het geloof van zijn keuze aanhangen. Al was het dan in de schuilkerk, want de gereformeerden bepaalden wie en wat er getolereerd kon worden.

Waar liggen de grenzen van de tolerantie in de hedendaagse samenleving? Geldt absolute vrijheid ook voor wie die vrijheid bedreigen? Wie tolereren we niet?

Theoloog en politiek filosoof Theo de Wit signaleert dat de veel geprezen Nederlandse tolerantie in haar keerzijde is veranderd. Politici pleiten voor meer homogeniteit en trots op de eigen Nederlandse identiteit. Wat dit voor nieuwe Nederlanders betekent vraagt niemand zich af. Wordt tolerantie een wapen tegen anderen? 

Volgens de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum is er sprake van nieuwe religieuze intolerantie nuhet debat over de islam in het Westen steeds grimmiger  wordt. In LUX houdt Nussbaum daarom een warm pleidooi voor fatsoenlijk burgerschap. Elke burger dient met gelijk respect  behandeld te worden. Daarvoor zijn deugdelijke wetten, goed onderwijs en empathie vereist. Maar kunnen we tolerantie leren? Nussbaum meent dat we ons ‘innerlijk oog’ moeten ontwikkelen en cultiveren. Het is het oog waarmee we kijken vanuit de positie van de ander. En het zijn de verbeeldingskracht en nieuwsgierigheid die dat mogelijk maken.

Bron: IKON