Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

131 records found
NrJaar▼AfkBeschrijvingVertalingen
52413f. et op.Het geloof en de werken.
-Dogmatiek- 
In dit werk staan drie zaken centraal. 1. Met het oog op de kerkelijke discipline mag niet iedereen zomaar tot het doopsel worden toegelaten, alhoewel onder de gedoopten ook slecht levende mensen verdragen moeten worden. 2. Aan doopkandidaten moeten niet alleen de regels van het geloof, maar ook de regels van de christelijke levenspraktijk worden geleerd. 3. Gedoopten kunnen nooit alleen door het geloof eeuwig heil bereiken.

View
86413nat. et gr.

Natuur en genade.
-Antipelagiaans- 
Geschreven aan Timasius en Jacobus en gericht tegen de opvattingen van Pelagius, waarin deze de menselijke natuur verdedigt in haar concurrentie met de goddelijke genade. Verdediging van de opvatting dat de rol van de goddelijke genade niet tegenover de menselijke natuur mag worden geplaatst, maar als een middel moet worden beschouwd waardoor de menselijke natuur wordt bevrijd en bestuurd.

Vier antipelagiaanse geschriften / Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. View
128413uid. deoDe aanschouwing van God.
- -
Brief aan Paulina over het geestelijke lichaam na de verrijzenis uit de doden. Bovendien aandacht voor de vraag hoe God kan worden gezien met zo'n lichaam. Augustinus meent dat hij in nr 20 ciu. 22 beter op deze kwestie is ingegaan. = Epistula 147 
View
34412c. Don.Aansporing aan de donatisten.
-Antidonatistisch- 
Op basis van de driedaagse conferentie van katholieken en donatisten in 411 richt Augustinus zich rechtstreeks tot de donatistische gelovigen met een aansporing om zich niet langer door hun eigen bisschoppen te laten bedriegen.
View
24412cont.

De zelfbeheersing.
-Moraaltheologie- 
Naar aanleiding van Ps 140 (141),3-4 een uiteenzetting over de zelfbeheersing. De beheersing van de eigen lichamelijke en geestelijke begeerten wordt ingegeven door de wet, maar is afhankelijk van Gods genade. Vervolgens over de strijd van de zelfbeheersing. Daarin valt op hoezeer het object van deze strijd niet het vlees zelf is, maar de driften van het vlees. Bovendien wordt aangegeven dat ware zelfbeheersing gefundeerd moet zijn in oprecht geloof om niet in veinzerij te vervallen.

Over de zelftucht. De adel van het christelijk huwelijk / Augustinus; vert. door Maria Ruhe. - Amsterdam : R.K. Boekcentrale, 1941. View
66412gr. t. nou.De genade van het Nieuwe Testament.
-Exegese- 
Brief aan Honoratus over vijf uitlegkundige problemen van het Nieuwe Testament. 1. Over de betekenis van Ps 21 (22),2 in Mt 27,46 en Mc 15,34. 2. Over Ef 3,17. 3. Over de vijf verstandige en vijf dwaze bruidsmeisjes in Mt 25,2. 4. Over de betekenis van de duisternis buiten in Mt 25,30. 5. Over Joh 1,14 over het vleesgeworden Woord van God.
View
122412spir. et litt.

De geest en de letter.
-Antipelagiaans- 
Uitvoerige beschouwing over 2 Kor 3,6: De letter doodt, maar de geest maakt levend. Dit geschrift is ontstaan als reactie op een verweer van Marcellinus op Augustinus' De peccatorum meritis et remissione. Een mens is zonder Gods hulp niet tot enig goed in staat omdat de goede daden van een mens voortkomen uit een goede wil. De menselijke wil wordt door Gods genade op het goede afgestemd.

De geest en de letter / Augustinus ; ingel., vert. en geann. door Joost van Neer, Anke Tigchelaar en Izak Wisse. - Kampen: Agora, 2002. - ISBN: 90-289-2995-9. - Latijn-Nederlands. - View
46411exc. urb.

Preek over de verwoesting van de stad Rome.
-Apologetiek- 
Aan de orde is de vraag of God omwille van rechtvaardige bewoners de stad had moeten sparen.

Twintig preken van Aurelius Augustinus / vert. door Gerard Wijdeveld ; ingeleid door Paul van Geest. - Amsterdam : Van Gennep, 2008.- ISBN: 978-5515-909-3. p. 195-208. - Herdruk van 1986 met gewijzigde inleiding. Twintig preken van Aurelius Augustinus / vert. en ingel. door Gerard Wijdeveld. - Baarn: Ambo, 1986. - ISBN: 90-263-0759-4. - p. 175-186. View
16411breuic.Kort verslag van de conferentie met donatisten.
-Antidonatistisch- 
Aan deze driedaagse kerkvergadering over acht dagen verspreid en op keizerlijk initiatief in 411 bijeengeroepen namen katholieke en donatistische bisschoppen deel. In het verslag wordt steeds verwezen naar de notulen die van deze belangwekkende beraadslagingen zijn gemaakt. Het verslag is bedoeld voor mensen die niet aan de conferentie hebben deelgenomen.
View
96411pecc. mer.

De verdiensten en de vergeving van zonden en over de kinderdoop, drie boeken.
-Antipelagiaans-
In boek 1 weerlegging van de opvatting dat Adam ook gestorven zou zijn als hij niet gezondigd zou hebben, en dat uit diens zonde niets op zijn nageslacht zou zijn overgegaan. De sterfelijkheid van de mens is niet een gevolg van natuurlijke noodzaak maar van de zonde. De doop dient om mensen, ook kinderen, van de gevolgen van de erfzonde te verlossen. In boek 2 de vraag of er mensen op aarde zonder zonde zijn. Deze kwestie wordt op vier manieren uitgewerkt: 1. Kan een mens door Gods genade en de vrij wilskeuze vrij van zonde zijn? 2. Kan een bastaard in dit leven zonder enige zonde zijn? 3. Wat is de reden dat men niet zonder zonde kan zijn? 4. Alleen Christus is zonder zonde. Boek 3 bevat een brief aan de Carthaagse student Marcellinus over de misverstanden rond de verdiensten van de zonden en rond de kinderdoop. In deze kwesties spelen exegetische problemen van Paulus' brieven een belangrijke rol.

Vier antipelagiaanse geschriften / Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. View
129410un. bapt.De enige doop.
-Antidonatistisch-
Reactie op een boek met dezelfde titel van Petilianus aan Constantius dat door een onbekende donatistische priester aan Augustinus ter hand werd gesteld. Aan de orde is de vraag of het doopsel in ketterse kring mag worden erkend. Augustinus huldigt een milder standpunt dan Cyprianus, eens bisschop van Carthago. Aan het eind een analyse en weerlegging van enkele verdachtmakingen uit petiliaanse en melchiadische kring.

View
106408qu. c. pag.Zes vraagstukken uiteengezet tegen de heidenen.
-Exegese- 
In kwestie 1 staat de verrijzenis centraal. Kwestie 2 over het tijdvak van de christelijke godsdienst. Kwestie 3 is een verklaring over verschillende soorten offers. In kwestie 4 uitleg van Mt 7,2. Kwestie 5 korte uitleg van verschillende passages uit Spreuken over wat Salomo zegt met betrekking tot de Zoon van God. Kwestie 6 bevat een uitleg van de profeet Jona in de buik van de walvis
View
131408util. ieiun.

Preek over het belang van het vasten.
-
Moraaltheologie- 
Waarschijnlijk is deze preek gehouden na Pinksteren als de wekelijkse vastendagen op woensdag en vrijdag weer worden hervat. Het vasten dient om het lichaam te tuchtigen en te heiligen, om waakzaam te worden bij de beoefening van de barmhartigheid en gerechtigheid en bij de dienst aan de ene ware God.

Als lopend vuur : preken voor het liturgisch jaar 2 / Aurelius Augustinus ; vert., ingel. en van aant. voorzien door Richard van Zaalen o.f.m., Hans van Reisen en Sander van der Meijs. - Amsterdam : Ambo, 2002. - ISBN: 90-263-16899-5. -p. 245-259. View
43407ep. Io. tr.

10 Verhandelingen over de Eerste Brief van Johannes.
-
Exegese- 
Doorlopend commentaar op de brief tot 5,2. De eerste acht verhandelingen zijn gehouden in de eerste week van Pasen; de laatste twee waarschijnlijk rond Hemelvaartsdag.

Preken over de eerste brief van Johannes / Augustinus ; vert. en ingel. door Tarsicius Jan van Bavel. - Heverlee: Augustijns Historisch Instituut, 1992.- ISBN: - View
71407Io. eu. tr.

124 Verhandelingen over het Johannesevangelie.
-Exegese- 
Een doorlopend vers-voor-vers commentaar op het gehele evangelie volgens Johannes. In later onderzoek is vastgesteld dat de numerieke volgorde van de verhandelingen niet dezelfde is als de chronologische: de verhandelingen zijn later door Augustinus in de volgorde van de evangelietekst gerangschikt.

Geef mij te drinken : Verhandelingen 1-23 over het Johannesevangelie. = In Iohannis euangelium tractatus / Aurelius Augustinus ; ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Hans Tevel en Hans van Reisen. - Budel : Damon, 2010. - 478 p. - ISBN: 978-90-5573-974-5. - € 49,90 Brood om van te leven: Verhandelingen 24-54 over het Johannesevangelie [In Johannis euangelium tractatus] / Aurelius Augustinus; ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Hans Tevel en Hans van Reisen. Budel: Damon, september 2017. ISBN: 9789463401012. 488 pag. met stofomslag en leeslint. € 49,90. View
32406diuin. daem.De beproeving van de demonen.
-Dogmatiek- 
Gericht tegen de opvatting als zou het raadplegen van demonen gerechtvaardigd kunnen worden. Argument bij de weerlegging: de vervulling van datgene wat demonen zouden beweren is weer ondergeschikt aan de wil van God.
De antieke daemonologie en Augustinus' geschrift De divinatione daemonum / door Hermanus Jacob Geerlings. - 's-Gravenhage: Excelsior, 1953. View
18405cath. fr.

De eenheid van de kerk.
-
Antidonatistisch- 
Een brief over de vraag waar zich de kerk als lichaam van Christus bevindt. Met behulp van schriftteksten een betoog dat katholiciteit en universaliteit van de kerk de waarachtigheid ervan schragen. Het bijbelse dossier is geordend op de verschillende bijbelse boeken en genres. Na een uitvoerige behandeling van het hoofdthema wordt ingegaan op een reeks bijzondere geschillen met de donatisten over kerkelijk ambt, sacramentenbediening en de rol van de wereldlijke overheid bij de bescherming van de kerk van Christus.

View
27405Cresc.

Antwoord aan de grammaticus Cresconius, vier boeken.
-Antidonatistisch- 
In boek 1 behandeling van de brief van Cresconius die ter verdediging van Petilianus geschreven is. Wie de waarheid bemint, hoeft geen vrees te hebben voor de welsprekendheid en de redeneerkunde. Verder aandacht voor het verschil in opvatting tussen katholieken en donatisten over het sacrament van de doop en over het vraagstuk van de legitieme bediening ervan. In boek 2 de vraag of bekeerde ketters en scheurmakers opnieuw moeten worden gedoopt. In boek 3 een cursorische behandeling van het resterende gedeelte van Cresconius' brief. In boek 4 hernieuwde behandeling van de brief als geheel met bijzondere aandacht voor de tegenwerpingen van de maximianisten.

View
14401b. coniug.

Het goede van het huwelijk.
-Moraaltheologie- 
Aanleiding is een twist tussen de monnik Jovinianus en Hieronymus. Jovinianus stelde de verdienste van de godgewijde maagden op één lijn met die van de kuisheid van het huwelijk. Zijn opvattingen veroorzaakten in Rome grote onrust onder mannelijke en vrouwelijke religieuzen die leefden onder de celibaatsgelofte. Jovinianus werd in 389 veroordeeld. Hieronymus zette zich in Aduersus Jovinianum uit 392 zozeer af tegen de opvattingen van Jovinianus, dat er van de waarde van het huwelijk niet veel over scheen te blijven.
In de eerste helft van dit geschrift een reflectie op de uitleg van Genesis 1,28 over de vruchtbaarheid van het huwelijk. Die bestaat uit het koesteren van de vriendschap tussen de partners, het voortbrengen van kinderen, de onderlinge trouw, het bewaren van de kuisheid en uit de heiligheid van het geheim tussen Christus en de kerk. In de tweede helft een nadere verantwoording van de polygamiegebruiken bij de aartsvaders uit het Oude Testament. Zulke gebruiken waren met het oog op Christus' komst geoorloofd.

Het goede van het huwelijk / Augustinus ; vert. en ingel. door Anne-Marijke Silvius-Janssen. - Brugge: Tabor, 1985. - ISBN 90-6597-232-3. View
58401Gn. litt.De letterlijke betekenis van Genesis 1-3, twaalf boeken.
-
Exegese- 
Uitleg van Gn 1,1-3,24, nadrukkelijk beperkt tot de letterlijke of historische betekenis van de tekst. In zijn Nalezingen toont Augustinus zich niet enthousiast over het resultaat: er is meer gezocht dan gevonden. Van het gevondene is maar weinig bewezen. Het overige is zo geformuleerd alsof het nog onderzocht moet worden (retr. 2,24). Het commentaar is als volgt over de verschillende boeken verdeeld: boek 1 over Gn 1,1-5; boek 2 over Gn 1,6-19; boek 3 over Gn 1,20; boek 4 over Gn 2,1 en volgt een kwestie over Gn 1,5; boek 5 over Gn 2,4-6; boek 6 over Gn 2,7; boek 7 eveneens over Gn 2,7; boek 8 over Gn 2,8-9; boek 9 over Gn 2,18; boek 10 over de oorsprong van de zielen; boek 11 over Gn 2,25; boek 12 over het paradijs en de verschillende soorten aanschouwingen.
View
Export: