Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Karin Leeuwenhoek
Dossiers » Theologisch Debat » wetenschappelijke artikelen » ‘De godslastering en haar transformaties’

‘De godslastering en haar transformaties’

Jean-Pierre Wils, ‘De godslastering en haar transformaties’, in: Theologisch Debat 3-2007, p. 27-32.
Dr. Jean-Pierre Wils is hoogleraar Theologische Ethiek met als leeropdracht: 'Cultuurtheorie van de moraal, in het bijzonder in relatie met religie' en dekaan van de Faculteit der Religiewetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Tot voor enkele jaren werd godslastering in westerse culturen vooral als een anachronisme beschouwd. Daar waar het strafrecht nog anti-blasfemische bepalingen bevatte, waren deze in een zekere zin gemarginaliseerd – voorbehouden voor conflicten omtrent provocerende kunstuitingen. Aanklachten wegens godslastering leidden in slechts weinige gevallen tot daadwerkelijke straffen. De godslastering scheen een overblijfsel uit een vreemd voor-modern tijdperk, waar mensen zich nog konden opwinden over (schijnbare) beledigingen van God of van de goden. Inmiddels is de godslastering terug van weg geweest. De namen van Salman Rushdie, Theo van Gogh en Madonna mogen hier volstaan om de terugkeer van de godslastering, dan wel de explosieve en vaak gewelddadige uiteenzettingen te onderbouwen over kwesties die als blasfemisch ingeschat werden. Deze ontwikkeling heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat religie opnieuw en wereldwijd een brisante politieke factor is geworden.

De auteur vervolgt met een uitgebreide omschrijving van het begrip godslastering en een beschouwing over de ontwikkelingen van de blasfemiewetgeving en –vervolging door de eeuwen heen. Hij besluit zijn betoog met de constatering: ‘Wie van mening is dat men de blasfemiewetgeving moet verstevigen, is het trauma vergeten dat aan de Verlichtingsratio ten grondslag heeft gelegen: het trauma van de radicalisering van politieke conflicten onder de hoede van de religieuze orthodoxie tijdens de godsdienstoorlogen. Vooral in de cultureel en religieus heterogene maatschappijen van het Westen zou het blasfemieverwijt tot het verleden moeten behoren. Er bestaan strafrechterlijk andere en verstandigere middelen om de belediging of het beschimpen van religieuze overtuigingen en gevoelens te beschermen dan het twijfelachtige instituut van de blasfemie.’

Het tijdschrift Theologisch Debat is per december 2011 opgehouden te bestaan en heeft de bestaande jaargangen om niet digitaal ter beschikking gesteld aan Lucepedia.



Bron: Tilburg School of Catholic Theology