Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Karin Leeuwenhoek
Dossiers » Theologisch Debat » wetenschappelijke artikelen » ‘De toerekeningsvatbaarheid van God. Contouren van een theologische typologie van handelingsattributie’

‘De toerekeningsvatbaarheid van God. Contouren van een theologische typologie van handelingsattributie’

Chris Doude van Troostwijk, ‘De toerekeningsvatbaarheid van God. Contouren van een theologische typologie van handelingsattributie’, in: Theologisch Debat 4-2008, p. 5-13.
Filosoof en theoloog Dr. Chris Doude van Troostwijk schrijft over de vraag naar het handelen van God die niet louter een intellectuele vraag zijn; het is een existentiële geloofsvraag. De moderne christen is steeds minder in staat om zonder reserve te geloven in een van elders ingrijpende persoonlijke God. Liever stelt hij zich God voor als een universele kracht en blijft hij vervolgens metaforisch spreken over Gods handelen.
 
De vraag luidt dan ook niet ‘handelt God?’ – want deze vraag veronderstelt reeds de theologische opvatting dat God een potentieel handelend iets of iemand is. De vraag moet zijn: ‘Hoe wordt handelen aan God toegeschreven?’ Om de handelingsattributie in kaart te brengen, neemt de auteur zijn toevlucht tot de overwegingen van Hannah Arendt over de conditio humana
 
Zij onderscheidt drie handelingsgestalten: werken, arbeiden en handelen. Daaruit leidt Van Troostwijk drie attributieve aspecten af: vrijheid, kracht en wil die de basis zijn voor een theologische typologie van handelingsattributie. Bij het metafysische type dat volledige attributie kent van kracht, vrijheid en intentie, blijkt Gods handelen uit zijn wonderen. Bij het dialectisch-hermeneutische type dat de vrijheid Gods oplost in zijn intentie, blijkt het uit het openbaringswoord. Bij het mystiek-ethische type werkt God indirect met de handen van de mens. Zijn handelen wordt zichtbaar in navolging en plaatsvervanging.
 
De drievoudige typologie schetst hij tenslotte als een opmaat naar een theologisch model van secularisatie. Dan moeten we uiteindelijk concluderen dat er sprake is van een dubbele secularisatie die zowel God als mens treft, en beide het effect zijn van 'attributieve verarming'. 
 
Het tijdschrift Theologisch Debat is per december 2011 opgehouden te bestaan en heeft de bestaande jaargangen om niet digitaal ter beschikking gesteld aan Lucepedia.


Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Gekoppeld bestand: Bekijk / download