Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Karin Leeuwenhoek
Dossiers » Theologisch Debat » wetenschappelijke artikelen » ‘Stuiptrekking of opleving?’

‘Stuiptrekking of opleving?’

Kees de Groot, ‘Stuiptrekking of opleving?’, in: Theologisch Debat 1-2008, p. 27-30.
Dr. C.N. de Groot is godsdienstsocioloog en universitair docent Praktische Theologie aan de Faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg. Hij was lid van de redactie van Theologisch Debat.

De algemeen overste van de orde der domicanen te Rome reageerde eind 2007 op een eerdere brochure van de Nederlandse dominicanen over de openstelling van het priesterambt, waarin hij hun een militante toon verwijt en dat de door hen aangedragen oplossing die niet strookt met ‘de constante en authentische traditie van de katholieke kerk’.

Alle 1300 parochiebesturen kregen een brochure van de Nederlandse dominicanenorde  in de bus waarin werd betoogd dat het huidige kerkelijk beleid het belang van de sacramentele viering van brood en wijn opoffert aan de exclusieve koppeling met tot priester gewijde, celibatair levende (liefst heteroseksuele) mannen. Onder verwijzing naar historische en theologische verhandelingen over het ambt van onder andere Edward Schillebeeckx, komen de auteurs op voor de theologische legitimiteit van vieringen onder leiding van voorgangers die door de gemeente zelf worden gekozen. Er wordt afstand genomen van een klerikaal kerkmodel, van een juridische en hiërarchische opvatting van ambt en van een offertheologische opvatting van de eucharistie, ten faveure van de eucharistie als tafelgemeenschap.

Kardinaal Simonis zond daarop een brief naar de generaal-overste van de dominicanen te Rome waarin hij deze brief betitelde als pernicious (verderfelijk) en vroeg hem een aangekondigd symposium tegen te houden. Dit geschiedde maar dat weerhield de (kritisch-katholieke) Mariënburgvereniging, de (oecumenische) Dominicusgemeente Amsterdam, de (onafhankelijke) Amsterdamse Studentenekklesia en de (oecumenische basisgemeente) De Duif er niet van om op eigen initiatief een studiedag te organiseren. Honderden vitale oudere katholieken vanuit het hele land kwamen hierop af. De hoop op interne hervorming was hier nog levend, vanuit een bijna vanzelfsprekende trouw aan de moederkerk, ver weg van het actuele keuzekatholicisme.

De bijeenkomst werd ervaren en benoemd als kerk-zijn. De organisatoren beoogden dit ook voort te zetten. Daartoe werden e-mailadressen verzameld en zo werd er aan een netwerk geknoopt van niet-zo-rooms gezinde katholieken die hun kerk, liefst van binnenuit, willen blijven confronteren met oudere tradities dan die van clericalisering en centralisering.

Als de auteur dan ook de katholieke jongerendag in ogenschouw neemt, constateert hij: ‘Binnen, aan en over de grenzen van de officiële rooms-katholieke kerk vormen zich netwerken van geëngageerde katholieken. Er gebeurt tenminste weer iets. Hoorden we het afgelopen decennium enkel van leeglopende parochies; tegelijkertijd zijn er nieuwe ontwikkelingen. De doodse stilte bij de leden van het grootste kerkgenootschap van Nederland is verbroken.’

Het tijdschrift Theologisch Debat is per december 2011 opgehouden te bestaan en heeft de bestaande jaargangen om niet digitaal ter beschikking gesteld aan Lucepedia.


Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Gekoppeld bestand: Bekijk / download