Kwaad

Dossier kwaad in de wereld, en sindsdien is het nog steeds een actueel en tijdloos thema. Mensen van alle tijden en plaatsen hebben zich afgevraagd hoe we het goede kunnen doen – deugdelijk leven – en het kwade vermijden. Theologen en filosofen buigen zich al eeuwenlang over het probleem van het kwaad: hoe kan het kwaad bestaan als er een algoede en almachtige God is? Dit dossier onderzoekt de katholieke visie op het kwaad en verwijst naar diverse... Lees verder »

Arendt, Hannah

Dossier Hannah Arendt was een Amerikaanse politiek filosofe van Duitse komaf. In dit dossier komt met name haar opvatting van het kwaad aan de orde. Arendt formuleerde naar aanleiding van het proces van de SS officier Adolf Eichmann, de organisator van de transporten naar de vernietigingskampen, de beroemde en beruchte stelling dat Eichmann de banaliteit van het kwaad belichaamde. Arendt kwam tot dat idee tegen de achtergrond van haar uitgewerkte opvattingen over totalitarisme. ... Lees verder »

Analytische godsdienstfilosofie

Dossier geloven en weten, de vraag naar het bestaan van God en de bewijsbaarheid van het bestaan van God (godsbewijzen), het waarom van het kwaad (theodicee) en de verhouding tussen wetenschap en geloof. De analytische filosofie benadert filosofische vragen middels de analyse van begrippen waarbij vaak een bijzondere rol is weggelegd voor de symbolische logica, de tak van algebra waarmee beweringen en redeneringen in formules kunnen worden gerepresenteerd om zodoende hun structuur en geldigheid te kunnen analyseren.... Lees verder »

Augustinus van Hippo en het neoplatonisme

Dossier visie dat het kwaad de afwezigheid van het goede is. Nadat hij christen was geworden, miste hij wezenlijke zaken bij de platonisten, zoals Jezus Christus als het geïncarneerde Woord van God en als Middelaar tussen God en mensen. Maar het neoplatonisme van Plotinus en Porphyrius bleef hem toch ook inspireren bij zijn theologische zoektochten. Tegen het einde van zijn leven wordt hij kritischer en verwijt hij zichzelf dat hij zich teveel door het platonisme heeft laten beïnvloeden. ... Lees verder »

Job, het boek

Dossier waarin zij bijeen zijn gekomen instort en zijn lichaam wordt bedekt met zweren) weigert Job om God te vervloeken. Het centrale deel van de vertelling bestaat uit de gesprekken die Job voert met een viertal vrienden die gekomen zijn om Job te steunen. Het verhaal is opgebouwd uit een prozaïsche raamvertelling die een poëtische kern omsluit. Centrale thema van het Bijbelboek Job is het kwaad en hoe dit in relatie staat tot God en de mens. ... Lees verder »

Schuld

Dossier persoon of de instantie die de lening mogelijk maakt. Schuldig zijn in morele zin betekent iets kwaads gedaan hebben – of alleen gedacht hebben – en dat willens en wetens. Voorondersteld wordt de vrijheid van een mens iets te doen of te laten en zijn besef over goed en kwaad. Het begrip 'schuld' moet echter gedifferentieerd worden beschouwd omdat mensen ook met schuldgevoelens worstelen waaraan geen morele schuld ten grondslag ligt. De morele schuld tegenover God noemen wij zonde. ... Lees verder »

Leibniz, Gottfried Wilhelm

Dossier benadering van het probleem van het kwaad. Leibniz wordt wel de laatste uomo universale (universele mens) genoemd, omdat hij aan vrijwel alle belangrijke wetenschappelijke en menige praktische discipline een bijdrage heeft geleverd. Leibniz wordt ook berucht dankzij de satire op zijn ‘optimisme’ die Voltaire publiceert na de rampzalige aardbeving te Lissabon in 1755 – Candide en dankzij de felle reactie van de aartspessimist Arthur Schopenhauer, die stelt dat we in de slechtste van alle mogelijke werelden leven. ... Lees verder »

Apocalyps

Dossier kwaad voor eens en altijd beslecht zal worden. Deze openbaringsliteratuur vormde in de tijd rond de geboorte en het optreden van Christus een populair genre en ook het Oud Testamentische Bijbelboek Daniël is er een voorbeeld van. De Openbaring van Johannes maakt veelvuldig gebruik van symboliek. Zo wordt Christus voorgesteld als het Lam Gods en passeert ook een aantal fantasierijke dieren de revue. Vanwege de Apocalyps is een aantal symbolen onderdeel geworden van de populaire... Lees verder »

Andreas Kinneging & Rob Wiche – Van kwaad tot erger: het kwaad in de filosofie

Dossieritem Andreas Kinneging & Rob Wiche (red.), Van kwaad tot erger: het kwaad in de filosofie, Utrecht: Spectrum, 2007, 362 p. ... Lees verder »

Tussen goed & kwaad

Dossieritem kwaad. Wat kies jij?'  Tussen Goed & Kwaad is een magazine in combinatie met een dvd op initiatief van de RKK ( Officium Catecheticum ). In het magazine komt de thematiek vanuit meerdere invalshoeken aan bod: 'De landkaart van goed en kwaad', 'Het goede en het kwade in de recente populaire literatuur', 'Filosofen over goed en kwaad' en een aantal persoonlijke ervaringen en getuigenissen. Binnen de parochie en op school kan het gesprek over goed en kwaad... Lees verder »