Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Karin Leeuwenhoek
Dossiers » Theologisch Debat » wetenschappelijke artikelen » ‘Om de rechtvaardiging van heilige verontwaardiging’

‘Om de rechtvaardiging van heilige verontwaardiging’

Jan Hoek, ‘Om de rechtvaardiging van heilige verontwaardiging’, in: Theologisch Debat 3-2007, p. 12-18.
Dr. J. Hoek is hoogleraar (deeltijd) systematische theologie aan de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven en bijzonder hoogleraar Gereformeerde Spiritualiteit aan de Protestantse Theologische Universiteit, vestiging Kampen.

Jan Hoek reageert met dit artikel op het artikel ‘De waarde van spot: een theologische kijk’ van Johan Goud:
‘De inhoudsrijke en prikkelende beschouwingen van Johan Goud over de waarde van spot hebben mij uitgedaagd nog eens kritisch te kijken naar de heiligheid van de ‘heilige verontwaardiging’ van gelovigen die zich verzetten tegen godslastering. Is het niet beter wat meer relativerend om te gaan met onze diepe overtuigingen? Waarom zouden we onszelf altijd zo bloedserieus nemen? Een beetje humor en een vleugje ironie, een snufje scepsis en een onsje meer begrip voor andersdenkenden halen de druk van de ketel en hebben zo een gunstig effect. Dat lijkt mij een goede raad voor fanatici en fundamentalisten, terwijl dit advies voor meer gematigde orthodoxen en overtuigden evenmin kwaad kan. Niettemin betoog ik dat heilige verontwaardiging gerechtvaardigd kan zijn. Het moet dan wel zaken betreffen die door de verontwaardigden oprecht als heilig worden beleefd. In het algemeen kunnen we stellen dat er grenzen zijn aan de tolerantie, omdat er grenzen zijn aan de relativering.’

Hoek kan niet uit de voeten met het door Goud gehanteerde onderscheid tussen opinie en feit: ‘Een zeer centrale geloofsovertuiging is dat God een levende werkelijkheid is en niet slechts een religieuze voorstelling. Hij is dus voor mij even reëel als mijn vrouw of mijn kinderen. Ik leef met Hem, weliswaar op een andere wijze, maar niet minder echt en intens dan ik met mijn gezin leef. Daarom is godslastering voor mij zo’n diep ingrijpende en aangrijpende zaak. Echt de relativering voorbij!'

Een overheid die zich houdt op haar eigen publieke terrein en de vrede voor alle onderdanen zoekt, zal volgens Hoek een minderhedenbeleid ontwikkelen dat gestempeld wordt door rechtvaardigheid, mildheid en begrensde tolerantie. Daarbij worden lasterlijke en smadelijke uitingen in de media, in kunst en literatuur ontmoedigd. Dus niet gesubsidieerd of bekroond, zoals dat vandaag de dag in onze samenleving wel gebeurt, maar integendeel openlijk afgekeurd en gelaakt. De overheid kan daarin volgens Hoek zelfs nog een stap verder gaan: door tegen smadelijke godslastering op te treden zoals zij optreedt tegen pornografische afbeeldingen van kinderen, tegen bestialiteit, tegen rassendiscriminatie. Bewindspersonen en leden van de Staten-Generaal dienen uit te munten in zorgvuldigheid waar het de omgang met gevoelens van minderheden betreft. Zo dragen ze bij aan een waarden-volle en daarom waardevolle samenleving.

Het tijdschrift Theologisch Debat is per december 2011 opgehouden te bestaan en heeft de bestaande jaargangen om niet digitaal ter beschikking gesteld aan Lucepedia.


Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Gekoppeld bestand: Bekijk / download